Door Rene Beaumont
Dinsdagmiddag op het hospice, mevrouw Weijersma* ligt rustig en ontspannen in bed. De najaarszon geeft haar gezicht een gouden gloed. Het is haast een vredig tafereeltje uit een sprookje. Mevrouw Weijersma is bezig aan haar laatste dagen op aarde. Een aantal jaar werd zij geconfronteerd met borstkanker, uitgezaaid, niet meer te behandelen. Vanaf het begin wilde zij uit het leven halen wat erin zat.
Ze plande nog een grote reis met de hele familie, ze vertelde er vol trots over toen ze werd opgenomen in het hospice. De ziekte was niet te genezen, maar haar levenslust leed er niet onder. De zorgbehoefte nam toe, ze werd zwakker en had meer hulp nodig. Familie was betrokken, maar door de afstand toch ook gescheiden van haar. Opname in het hospice volgde.
De laatste week kreeg ze steeds meer pijnklachten, na aanpassingen van de medicatie en het starten van een morfinepompje werd ze nog niet comfortabel. In het weekend werd gestart met palliatieve sedatie bij refractaire, onvatbare, pijnklachten en een beperkte levensverwachting. Mevrouw werd rustig, ze werd comfortabel, iets dat ze altijd maar benoemde, “Dokter, als ik maar geen pijn lijd”. Aan bed was er niets aan haar te zien dat ook maar zou duiden op ongemak en discomfort. Goede palliatieve zorg zou je denken.
Hoe groot was dan ook de verbazing toen de dochter vroeg: “Duurt het nog lang dokter? Ik moet vrijdag vetrekken op vakantie.” “Zo had ze het ook niet gewild, dagen liggen, uitmergelen.” “Laat staan dat ik hier bij haar ga blijven zitten. Het mag afgelopen zijn.”
Als er een zekerheid in ons leven is, is het dat we allemaal doodgaan. Hoe normaal was doodgaan vroeger, onderdeel van het leven, van een gemeenschap. Zwarte of witte lakens buitenhangen, een bord aan de deur als iemand overleden was. Grootvader die in de voorkamer steeds magerder werd en de dokter die steeds vaker op bezoek kwam.
Zo vervreemd van het sterfbed zijn we nu geworden. De maatschappij is egoïstischer geworden, ziek zijn en sterven zijn verworden tot iets heel eenzaams, je staat er alleen voor. Het leven is maakbaar en moet alleen maar plezierig zijn. Wij weten niet meer hoe een stervensproces of een sterfbed eruitzien. Het is spannend, het is onbekend. Over de dood praat je toch niet zomaar?!
Laten we de dood weer onderdeel maken van ons leven, het is een doodnormale zaak. En dan vluchten we niet meer weg ervoor, ‘ik moet op vakantie vertrekken…’; dan staan we samen stil bij wat iemand heeft betekend in zin of haar leven. En zien we weer hoe mooi de dood ook kan zijn. Soms aangekondigd in een goudgele gloed, in rust en vredigheid.
Zo onstuimig als haar dochter zich voelde, zo rustig is mevrouw Weijersma enkele uren later rustig overleden.
* Deze naam is gefingeerd.
______
